Değişim, keskin bir arzu olarak dillerden düşmüyor. Değişime karşı oluşturulan refleksif ve bilinçli engeller ne değişim iklimini ne değişim beklentisini terse çevirebiliyor. Coşku yaratan, merkeze alınan, yönlendirici olan niteliği ne olursa olsun değişime dair adımlar ve gelişmeler.

Statükoyu, dirençleri ifade eden durumlar dün oynadıkları kamuoyunu şekillendirme işlevinden çok uzaktalar.

Toplumun beklentisi, kamuoyunun havası değişim için "gerekli bir koşul" belki; ne yazık ki "yeterli koşul" değil. "Yeterli koşul" siyasi hamlelerin toplumsallaşmasını, farklı toplumsal beklenti ve girişimlerin farklı ve meşru mecralarda siyasi nitelik kazanmasını gerektiriyor.

Türkiye'de eksik olan yön bu.

Değişim hamleleri, değişime ilişkin adımlar toplumsallaşamıyor, toplumsal nitelik kazanamıyor.

Ya dünden bugüne değişime köstek olan, değişim karşıtı anlayışın ürettiği sterilleşmiş siyasi mekanizmaların direncinden kurtulamıyor. Ya da toplumsal talepler onları tektip hale getiren, mecrasından çıkaran ve kendi başına temsil krizi üreten siyasi parti ve örgütlerin içine hapsolmaktan kurtulamıyor.

Bunun nedenleri arasında Türkye'nin siyasal sisteminin, siyasi kültür yapısının, mevcut siyasi zihniyetin bir dizi tarihsel temel özelliğini saymak tabii ki mümkün.

Ancak bunlar arasında önemli bir faktör var. Bu faktör son on yıl içinde ve yaşanan çatışmalar çerçevesinde devlet-toplum, devlet-siyaset ilişkilerinin aldığı biçimle yakından ilgili.

Sözünü ettiğimiz, "iki yönlü" bir "depolitizasyon ideolojisi"dir.

Bir yanda; toplumsal mutabakat bunalımı, bunun vatandaşlık, laiklik, zihniyet, demokrasi alanındaki tezahürleri ile bu çerçevede devlet cihazının kontrolünü hedefleyen çatışmaların yol açtığı bir durum var. Asker-sivil çekişmesi, askeri bürokrasinin ülkenin stratejik patronu olduğunu türlü vesilelerle hatırlatması, her siyasi kararın köklü bir rejim krizine yol açması en bildik örnekler...

Bu durum politikada Türkiye'yi eğitim, teknoloji, sağlık, katılım, çok kültürlülük gibi çağın temel gerek ve sorunlarından uzak tutmakta, siyaseti rejim krizlerine mahkum etmekte, kriz ve siyaset arasında tersten ve tehlikeli özdeşlik yaratan bir hal üretmektedir.

Diğer yanda, toplumsal ve kültürel alanın her yönüyle bu çatışmalar çerçevesinde saray kavgası üzerine temellenen "steril siyasi mekanizma" içine hapsolması, başka bir deyişle depolitizasyonun türevi olan "aşırı, steril ve örgütçü bir siyasileşme" hali göze çarpıyor. Sosyal demokrasinin Baykal'ın CHP'sine mahkum olması, dün Orhan Doğan'ın Radikal'de Neşe Düzel'le verdiği röportajda "PKK'yı Kürt sorununu ile özdeş kılması, PKK'nın tarzı ve taleplerinin Kürtleri temsil ettiğini ima etmesi" ise bu hastalığın tipik örnekleri...

Oysa Baykal sosyal demokrasiyi, sosyal demokratları ve "CHP'yi siyasetten, özellikle toplumsal siyasetten uzaklaştırmakta", PKK yarattığı diğer sorunlar ve ürettiği şiddet dışında "Kürtleri ve Kürt toplumsal alanını siyasetsizliğe mahkum etmekte"dir.

Toplumsal ve siyasal ilişkisi açısından değişim arzusu ve adımları ne olursa olsun, nerede durursa dursun depolitizasyonun hakimiyeti devam ediyor ve ülkenin en ciddi sorunlarından birisi olarak karşımızda duruyor.

Toplumsal ile siyasal arasındaki kopukluk, örtülü ve köklü bir "temsil krizi"nin varlığına işaret eder; nitekim etmektedir.

Bugün kimi siyasi partilerin gerek ilişkilerinde gerek kendi içlerinde maruz kaldıkları sıkıntı ve bunalımlar, kimilerinin temsil yelpazesinde toplumsaldan uzaklaşması, kimisinin kurumsallıktan uzak tek adam partisi görüntüsü vermesi, bu zımni krizin açık göstergelerindendir.

Peki bu sorun nasıl aşılır?

Şüphe yok zaman önemlidir, siyaset-toplum ilişkisinin yoğunlaştığı anlar, durumlar da tayin edicidir. Ancak bir de işin iradi yönü var. Bu iradi yön, her siyasi partinin, siyasi aktörün ve bireyin öngörerek ya da yaşayarak siyasi alanın, "çoğulcu" bir nitelikte olduğunu görmesinden geçiyor.

ALİ BAYRAMOĞLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan